An toàn trong công tác phòng cháy chữa cháy là toàn bộ các kỹ thuật, biện pháp có mục đích ngăn chặn, loại trừ hoặc hạn chế đến mức tối đa nguy cơ xảy ra cháy nổ dù là lớn hay nhỏ. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để lực lượng cứu hộ cứu nạn thực hiện công tác cứu người và tài sản trong đám cháy. Chữa và phòng cháy hiệu quả sẽ giảm thiểu tốt nhất các thiệt hại gây ra do cháy nổ. Trước khi tìm hiểu về các kiến thức PCCC an toàn, chúng ta cần phải nắm rõ sự cháy là gì? Nguyên nhân gây nên sự cháy? Từ đó tìm ra được giải pháp PCCC phù hợp và an toàn nhất!
Sự cháy là gì?
Sự cháy là gì? Hiểu đơn giản sự cháy là quá trình oxy hóa – khử xảy ra ở nhiệt độ cao giữa chất oxy hóa và chất đốt, Thường là khí oxy từ khí quyển, sau đó tạo thành các sản phẩm oxy hóa có dạng hơi thành một hỗn hợp gọi là khói. Sự cháy là nguyên nhân tạo ra ngọn lửa và tạo ra đủ nhiệt độ để đám cháy duy trì và lan rộng.
Cháy nôm na là một phản ứng hóa học đồng thời tỏa nhiệt và phát ra ánh sáng, theo như định nghĩa trên thì ta có thể kết luận rằng sự cháy có 3 dấu hiệu chính như: Phản ứng hóa học – Tỏa nhiệt – phát sáng.
Khi ta nhận thấy một trường hợp có đủ cả 3 dấu hiệu trên thì ngay lập tức kết luận đó là sự cháy. Và ngược lại nếu ta chỉ thấy 1 trong 3 dấu hiệu trên xuất hiện thì chưa chắc đó là sự cháy, chúng ta cần phải suy xét kỹ tình hình rồi mới đưa ra kết luận chính xác nhất.
>>> Xem thêm: Quy đình quần áo PCCC tiêu chuẩn thông tư 48
Điều kiện để sự cháy diễn ra là gì?
Vậy là chúng ta đã biết sự cháy là gì, vậy thì để xảy ra sự cháy cần có những yếu tố gì? Hay nói cách khác là điều kiện cần để xảy ra sự cháy là gì?
Nhìn chung thì điều kiện cần để xảy ra sự cháy sẽ dựa trên 3 yếu tố là chất đốt, oxy và nguồn nhiệt. Cụ thể là đám cháy chỉ thực sự xảy ra nếu có đủ cả 3 yếu tố trên là kèm theo các điều kiện như sau:
– Oxy cung cấp cho đám cháy cần lớn hơn 14%.
– Nguồn nhiệt cần phải đạt đến mức giới hạn của vật cháy hay còn gọi là chất đốt.
– Thời gian tiếp xúc của cả 3 yếu tố trên cần đủ lâu để chúng hình thành nên sự cháy.
Như vậy thì bản chất của sự cháy sẽ dựa trên sự tồn tại của 3 yếu tố trên, nếu chúng ta muốn loại bỏ hay hạn chế đám cháy thì chỉ cần loại bỏ 1 trong 3 yếu tố đó. Để hiểu rõ hơn về sự cháy là gì, chúng ta cùng tìm hiểu rõ hơn về 2 tác nhân là vậy cháy và oxy:
– Về chất đốt / vật cháy: vật cháy không thể gọi nôm na trong một chất gì bởi chúng cực kì phong phú. Vật cháy tồn tại dưới 3 dạng là rắn, lỏng và khí, dấu hiệu nhận biết chất cháy là những vật khi tách khỏi nguồn điện rồi thì chúng vẫn có khả năng cháy tiếp.
– Về Oxy: Dù oxy không phải là một chất khí có khả năng tự cháy, nhưng chúng lại là một dưỡng khí đóng vai trò rất quan trọng trong việc duy trì sự chát. Thiếu oxy cũng đồng nghĩa với việc sự cháy sẽ ngay lập tức dừng lại.
Trên thực tế thì oxy chiếm đến 29% trong không khí và nếu chúng giảm xuống mức 14% thì hầu như không có chất cháy nào có thể duy trì được sự cháy, trừ một số chất đặc biệt như hydro hay metan.
Một yếu tố nữa không thể bỏ qua là nguồn nhiệt gây cháy, chúng thường sẽ xuất phát từ gốc. Trường hợp điện năng có nguy cơ biến thành nhiệt năng và gây cháy là do quá tải, gia nhiệt, nghẽn mạch,…
Nguyên lý về sự lan rộng sự cháy
Khi một sự cháy phát ra tại một điểm nào đó thì chúng sẽ nhanh chóng gia tăng nhiệt độ tại điểm đó lên mức cao nhất, đồng thời nhiệt lượng không chỉ tăng lên mà còn làn truyền cực kỳ nhanh chóng ra các khu vực xung quanh. Nhiệt độ này sẽ vô tình làm gia tăng nhiệt độ của các vật thể nằm gần đó và nếu không may vật đó cũng là vật có khả năng cháy nổ thì sẽ dẫn đến đám cháy to hơn, bùng phát hơn.
Do trong không khí của chúng ta hít thở hằng ngày luôn tồn tại một lượng lớn khí oxy và đây lại là điều kiện cần để duy trì đám cháy, vậy nên khi sự cháy diễn ra chúng càng có thêm điều kiện để lan rộng hơn cực kỳ nhanh chóng và dễ dàng. Nhiệt lượng hay còn gọi là độ lớn của đám cháy sẽ càng cao khi lượng oxy cung cấp cho nó càng nhiều, đôi khi còn có sự tác động từ gió và nguồn nhiên liệu gây cháy lớn thì sự chày càng diễn ra mạnh mẽ và dữ dội hơn.
Vậy nên trước khi đám cháy bùng phát và lan rộng, chúng ta cần phải nhanh chóng dập tắt chúng theo cách đúng nhất. Một khi sự cháy đã lan rộng thì rất khó để dập tắt và chúng sẽ gây ra những thiệt hại cực kỳ kinh khủng.
>>> Xem thêm: 8 cách nhận biết bình chữa cháy hết hạn sử dụng
Cách dập cháy hiệu quả
Đầu tiên, các chuyên gia về phòng chống cháy nổ đã khuyến cáo mọi người nếu gặp những đám cháy lớn và có nguy cơ bùng phát cao, mức độ nguy hiểm cao thì chúng ta tuyệt đối không nên quá mạo hiểm trước chúng, Nhất là khi đám cháy chuẩn bị lay lan ra khu vực có chứa chất cháy nổ nguy hiểm. Điều đầu tiên chúng ta cần làm đó là bảo đảm an toàn và tính mạng của mình trước. Sau đó mới nghĩ đến cách giải quyết đám cháy sau. Một nguyên tắc cực kỳ quan trọng là nếu muốn dập tắt đám cháy hiệu quả thì chúng ta cần phải thực hiện biện pháp cách ly 1 trong 3 yếu tố nằm trong điều kiện xảy ra sự cháy bao gồm Oxy, chất gây chát và nguồn nhiệt.
Sử dụng vật liệu chữa cháy phổ thông
Nếu trong trường hợp khẩn cấp và xung quanh không có các thiết bị chữa cháy chuyên dụng thì chúng ta cần phải tìm kiếm đến những thiết bị và dụng cụ thô sơ như bột đá, nước, chăn mền ướt hay cát,… để chữa cháy.
Những vật dụng này luôn tồn tại xung quanh chúng ta và nếu quá khẩn cấp thì có thể sử dụng ngay. Chúng có sẵn, dễ tìm và cực kỳ rẻ. Tuy nhiên, với những công trình hiện nay thì nơi đâu cũng được khuyến cáo nên trang bị đầy đủ các thiết bị, công cụ PCCC thông dụng để nâng cao hiệu quả phòng và chữa cháy.
Thiết bị chữa cháy chuyên dụng
Với khoa học phát triển hiện đại thì so với những vật liệu thô sơ kể trên, chúng ta có thể dễ dàng trang bị cho công trình của mình bằng các phát minh vĩ đại như bình chữa cháy. hệ thống báo cháy, vòi nước chữa cháy, mền chữa cháy,….
Trong đó được sử dụng phổ biến nhất là các bình chữa cháy, bên trong chúng thường chữa các khí chữa cháy như: CO2, NaHCO3, Helon hay H2CO3,…. Trong đó,Helon là loại khí có tác dụng cực kỳ tốt trong việc ngăn chặn sự cháy, dập cháy bởi chúng có khả năng xảy ra phản ứng phân hạch khử hết oxy trong không khí. Tuy nhiên, chúng lại có nhược điểm là làm tổn hại đến tầng Ozon nên nhiều nơi cũng đã cấm sử dụng loại khí này.
Tùy vào những chất cháy khác nhau mà chúng sẽ làm cho đám cháy có những đặc tính khác nhau. Chúng ta có thể dựa vào đó để sử dụng các chất hóa học, những phương tiện chữa cháy phù hợp. Một ví dụ đơn giản là chúng ta không thể dập tắt đám cháy sinh ra từ nguồn điện bằng nước bởi nước là một chất dẫn điện nên cực kỳ nguy hiểm. Hoặc chúng ra cũng không thể dập tắt đám cháy sinh ra từ các loại hóa chất, xăng dầu bằng bột chữa cháy được. Việc tìm được phương pháp và chất chữa cháy phù hợp thật sự rất quan trọng trong việc PCCC.
Hiện nay, có rất nhiều tiêu chuẩn chung cho những loại bình chữa cháy khác nhau và chúng sẽ được kí hiệu theo các chữ cái đặc biệt như “A”, “B”,”C”, “D” hay “K”.
>>> Xem thêm: Nội quy phòng cháy chữa cháy MỚI NHẤT
Cách ngăn chặn sự cháy diễn ra
Chữa cháy không bằng phòng cháy, chúng ta có thể ngăn chặn sự diễn ra đám cháy bằng nhiều cách và chúng sẽ hiệu quả hơn nhiều so với chúng ta chỉ tập trung vào xử lý đám cháy khi chúng diễn ra.
Khi tìm hiểu về sự cháy là gì, chúng ta đã biết được 3 yếu tố cần để diễn ra sự cháy là nhiên liệu, oxy và nhiệt độ và tất nhiên sự cháy sẽ không thể diễn ra nếu thiếu một trong ba yếu tố trên. Cách ngăn chặn cháy nổ xảy ra hiệu quả nhất đó chính là cách ly một trong 3 yếu tố đó.
Vì oxy là khí có rất nhiều trong không khí và không khí thì có mặt ở khắp nơi nên cách tốt nhất là chúng ta nên tập trung vào làm hạ nhiệt độ môi trường đồng thời cách ly các nguồn nhiên liệu dễ cháy nổ bằng cách:
– Không hút thuốc, sử dụng điện thoại ở những nơi dễ gây cháy nổ.
– Thường xuyên kiểm tra hoạt động của những loại máy móc khi vận hành có sinh ra nhiệt.
– Sử dụng các thiết bị ngắt điện khẩn cấp khi nguồn điện bị quá tải.
– Trang bị các thiết bị chống sét, trang bị hệ thống PCCC an toàn theo quy định.
– Sử dụng các thiết bị điện an toàn, ít tỏa nhiệt.
– Đảm bảo các kho chứa chất dễ nổ, hóa chất nên được thông thoáng.
– Cần chuẩn bị các kiến thức về PCCC cũng như cách sử dụng các thiết bị PCCC hiệu quả.
Hy vọng những thông tin, kiến thức mà Firetek chia sẻ ở trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về sự cháy là gì và những biện pháp an toàn giúp PCCC hiệu quả.
Firetek là đơn vị chuyên sản xuất, kinh doanh và và thi công lắp đặt các loại thiết bị PCCC an toàn như: ống gió chữa cháy, cửa thông gió, van gió,…. Firetek tự tin là đang sở hữu các trang thiết bị và quy trình sản xuất hiện đại nhất. Do đó các sản phẩm mà Firetek cung cấp đều đạt chất lượng cao, đã được kiểm định nghiêm ngặt và chặt chẽ. Nếu có nhu cầu lắp đặt hệ thống ống gió, van gió, cửa gió chống cháy, quý khách hàng hãy gọi ngay vào hotline của Firetek để được tư vấn chi tiết hơn.